|
    
CAVING IN BELGIUM
Algemene informatie over België en zijn karst
Situatie
België is een klein land (30.000km2), gelegen in West-Europa. Het zit "gekneld"
tussen grote broers Frankrijk en Duitsland. De hoofdstad ervan is
Brussel. In dit minuskule landje zitten zo'n 10 miljoen mensen op
elkaar geperst. Gelukkig zijn slechts 2.200 van hen "speleologen"!
 België
kan in 2 delen worden verdeeld die in velerlei opzichten sterk van elkaar
verschillen. In het noorderlijke deel (VLAANDEREN) spreekt men Nederlands.
Dit deel is dicht bevolkt (meer dan 60% van de Belgische bevolking); zeer
geïndustrialiseerd, het landschap is PLAT, en er is geen enkele grot!
In het zuidelijke deel (WALLONIE) spreekt men Frans, zijn er nog vele mooie
en relatief ongerepte wouden en rivieren, is het landschap heuvelachtig
(hoogste top ligt 700 m boven het zeeniveau), en zijn er ...massa's grotten.
Dus, als je wil gaan grotten in België dan weet je waar je NIET moet zijn.
Hoe is de speleologie er georganiseerd?
Daar er twee verschillende gemeenschappen zijn in België zijn er ook twee
speleo-federaties: het V.V.S. (Verbond van Vlaamse Speleologen) dat
de Nederlandstalige clubs huisvest, en de U.B.S. (Union Belge de Spéléologie)
waarin de Franstalige clubs zijn ondergebracht. Deze federaties groeperen
speleoclubs. Enkele clubs zijn geen lid van één van deze federaties, doch
het zijn uitzonderingen daar het vandaag de dag quasi onmogelijk is geworden
om nog in België te gaan grotten zonder de befaamde "UBS-sleutel": nogal
wat grotten zijn immers afgesloten met een deur. Beide federaties
werken broederlijk samen, wat een verrassend feit is in een land waarin
politiekers verwoed trachten om de twee gemeenschappen zoveel mogelijk uiteen
te trekken en tegen elkaar op te zetten!
 Waar
zijn de grotten?
Zoals reeds gezegd liggen deze in het zuiden van het land. Maar zeker
niet overal: in feite enkel in een relatief smalle band van kalksteenrots
die van West naar Oost doorheen het land loopt.
In deze kalksteenband, die ongeveer 1/3 van Walloni?bedekt, domineren twee
kalksteenformaties: de DEVOON kalksteen (Couviniaan, Givetiaan, Frasniaan)
en de CARBOON kalksteen (Viseaan, Tournaisiaan). Hoewel deze lagen soms
erg dik zijn , tot wel 600 m, is de diepte van de grotten eerder beperkt.
De diepsten halen zowat 140 m.
Hoeveel grotten? Zijn ze belangrijk?
Gedurende een zeer intensieve en 5 jaar durende inventaris, uitgevoerd door
de "C.W.E.P.S.S.", en die resulteerde in de formidabele "Atlas du Karst
Wallon", werden meer dan 3500 karstfenomenen geteld! Uiteraard werden evengoed
ondoordringbare verdwijnpunten of bronnen geteld, doch vele honderden zijn
werkelijk grotten. Als we de lengte van al deze grotten optellen,
dan gaat het over zowat 150 kilometer aan ondergrondse galerijen.
Momenteel zijn er 35 grotten die langer zijn dan 1 km. We raden je
aan om eens op onze webpagina "Diepste en langste
Belgische grotten" te kijken, als je snel een overzicht wil van de 50
belangrijkste grotten.
Wat voor grotten zijn dit?
Hoewel we geen 50 km lange mega-systemen hebben, zijn de grotten erg gevarieerd.
Verticale grotten (Trou Bernard), smalle en sportieve grotten (Chawresse,
Weron), mooie ondergrondse rivieren (Sainte-Anne, Fagnoules), zeer natte grotten (Kin,
Loutre, Bretaye), grote horizontale systemen met meerdere etages (Fresnes,
Hotton), extreem gedecoreerde grotten (Vilaine Source, Han, Père Noël, Emotions),
ondergrondse meren (Fontaine de Rivire) etc..!
Belgische grotten hebben de reputatie modderig en smal te zijn. Inderdaad
zijn er zulke grotten, maar niet meer of minder dan in andere landen.
Vaak is dit een vooroordeel van de mensen die zich nooit de moeite hebben
getroost om toelatingen te vragen voor de vele dozijnen (meestal grotere
en mooiere) gesloten grotten, en die zijn blijven rondkruipen in het handvol
"vrije" grotten. Over het algemeen, durven wij stellen dat Belgiëje heel
wat interessant speleoplezier kan bezorgen.
Hoe geraak je aan toelatingen??
De Belgische grotten staan sedert enkele decennia onder enorm veel druk.
Veel teveel (al dan niet occasionele) speleologen, te weinig grotten, grotten
die vaak in zeer druk bewoonde gebieden liggen (soms zelfs in tuinen); maar
boven alles de invloed van de "commerciële speleologie", hebben de speleogemeenschap
verplicht om een hele reeks maatregelen te treffen om onze grotten zoveel
mogelijk te beschermen.
Nogal wat populaire grotten werden afgesloten met een poort met een speciaal
"UBS"-slot. Elke gefedereerde club heeft er een sleutel van. Andere
"echte" speleo's (dus geen commerciële organisaties, debutanten of scouts)
die kunnen bewijzen dat ze tot een binnen-of buitenlandse club behoren,
kunnen deze sleutel lenen voor de duur van 1 dag bij de beide speleofederaties.
Doch NOOIT kunnen zij hem ontlenen bij een andere club: dit is strikt verboden.
Natuurlijk, indien een gefedereerde club aanbiedt om U in de grot te begeleiden,
is er geen probleem. Dus, als U een met een UBS-poort afgesloten
grot wil bezoeken: contacteer a.u.b. eerst de federaties!
Vele (+/- 80) andere grotten zijn afgesloten door de speleoclubs zelf
(vaak de ontdekkers ervan) of door de eigenaars. Vaak kunnen ze bezocht
worden, mits je toestemming vraagt. Soms zal je de sleutel kunnen
lenen, maar meestal zal je gegidst worden door de beheerders van de grot.
Denk er steeds aan dat het soms lang kan duren vooraleer je de toelatingen
krijgt, dus organiseer dit LANG voor je gepland verblijf. In sommige gevallen
(bv. Hotton) is het aantal bezoeken gelimiteerd en beland je op een wachtlijst!
Jammer genoeg kunnen een aantal grotten in het geheel niet bezocht worden
(door speleos dan). Het zijn vaak de beroemde toeristische grotten
(Han-sur-Lesse, Remouchamps) maar ook grotten als Pere Noel, La Lesse Souterraine,
Abime de Fermine etc.. die op privaat terrein liggen.
|
