(met foto?s van Tjerk, Paul, Mark, Ellen en Tom)

Voor het twaalfde opeenvolgende jaar organiseerde Speleoclub Avalon (België een expeditie op het Anialarra-massief (nabij Pierre-St-Martin, Pyrenee?).
Naar goede traditie is deze in twee delen opgesplitst: 3 weken in augustus, 1 week in september. Ziehier de resultaten van het eerste deel.

Na de turbulente expeditie in 2007, die vroegtijdig werd afgebroken wegens het ongeval van Annette, was iedereen wat op zijn honger blijven zitten. De stroomafwaartse terminus van het Systeem van Anialarra, de trémie Crimson op -740 m, was slechts eenmaal onderzocht. De Rivière Tintin, een grote zijrivier, was in 2006 over 700 m geëxploreerd in stroomopwaartse richting tot aan een flinke ?vo?e mouillante?, en tot daar in kaart gebracht. In 2007 was er slechts één snelle explo gebeurd die had uitgewezen dat het voorbij die vo?e-mouillante nog ?ver? doorging. Kortom, er was werk aan de winkel!

In de eerste week van augustus 2008, gingen er twee ploegen voor telkens 3 dagen het Systeem in. In de praktijk komt dat neer op één exploratiedag en twee dagen heen en weer reizen. We werden tot deze weinig rendabele werkwijze gedwongen wegens de ARSIP-vergadering die reeds op het einde van onze eerste week plaatsvond.

Ploeg 1 (Mark, Kim, Lieven en Annette) exploreerde verder in Tintin. De vo?e-mouillante (20 cm lucht) werd met ponto?s gepasseerd.

Ponto's aantrekken voor de VM in Tintin

Erachter bleek het eindeloos ver door te lopen. In een zaal werd een splitsing gevonden: Tintin bleek nog een zijrivier te hebben! Deze ploeg keerde terug met een flink gevuld topoboek en vol superlatieven over de schoonheid van deze rivier, die naar het einde toe in een hoge canyon stroomde, met lange en diepe stukken van rustig water.

Annette die het bivak maniakaal op orde houdt

Ploeg 2 (Paul, Dirk, Koen en Tjerk) trok naar de trémie Crimson, een enorme blokkeninstorting (zowat 10 m breed en 30 m hoog) die het einde van de grot betekent op een diepte van -740m. Maar de rivier en een enorme tocht gaan er probleemloos doorheen. Een hele dag lang werd er op diverse plaatsen gewerkt, maar nadat we op het niveau van het water zowat 8 m ver in het onstabiele kaartenhuis waren doorgedrongen, moesten we ons gewonnen geven: te gevaarlijk! Maar wordt zeker vervolgd.

Tjerk aan de voet van trémie Crimson, het eindpunt

Op de terugweg werd Paul in een put in de Daltons geraakt door een groot blok (50 kg) dat omlaag viel, gelukkig zat hij er dicht onder en was de impact nog niet groot. Een flinke kneuzing op het dijbeen? maar oef, het had erger gekund!

Ploeg 3 (Annette, Mark, Lieven, Bart, Tom, Luc) trok voor 4 dagen de grot in en splitste op in twee groepen. E? groep pushte Tintin zover ze konden, en dat twee dagen achter elkaar. Deze groep richtte een vooruitgeschoven bivak in nabij het begin van Tintin, omdat een heen-en-weer trip van het grote bivak in de Salle des Marsipulamis naar het verste punt van Tintin, zowat 9 uur aan zware progressie inhoudt! Echter er werd opnieuw geen einde bereikt: Tintin blijft maar doorlopen. Maar het parcours wordt veel bochtiger, en begint hoe langer hoe meer Noord-Oost te gaan: richting Gouffre des Partages. Zou er dan toch een verbinding met deze grot mogelijk zijn? Dromen staat vrij.

Geheel stroomopwaarts stroomt Tintin in een canyon

De andere groep hield zich een dag bezig met de exploratie van de stroomopwaartse zijde van de Réseau Rantanplan, na een traversée over de Puits Lambique heen. Een prachtig geconcretioneerd gangenstelsel, Bob & Bobette gedoopt, werd over zowat 250 m in kaart gebracht, tot waar men vastliep op een immens blokkenstort.

Aragoniet in Bob & Bobette

Dit drietal vervoegde ?s anderendaags hun collega?s in de Rivière Tintin, en exploreerde er de zijrivier van, die Rastapopoulos werd gedoopt, en over honderden meters werd gevolgd tot waar een paar vervelende blokken de doorgang versperden. Te vervolgen dus.
Beide ploegen vlooiden in Tintin de sector voor en na de vo?e-mouillante uit, en er werden meerdere zeer geventileerde gangetjes gevonden die mogelijk zouden kunnen verbinden met de grote rivier van Anialarra, voor de grote trémie van -650 weliswaar!
In totaal meet de Rivière Tintin en haar zijrivieren (Tournesol en Rastapopoulos) nu reeds 2200 m, en er is geen terminus in zicht...

De vierde ploeg kende één van de ?Murphy? dagen. Vol goede moed vertrok het drietal Paul, Bart en Tom voor een vierdaagse. In de putten liep het al mis: Tom verloor zijn helm in een put, de helm overleefde de 20 m vrije val niet echt. Geen ramp, de helm en zeker de kinsluiting was toch al niet meer speleowaardig. Na wat herstellingwerk om de DUO-verlichting weer aan de praat te krijgen konden we verder. Vanaf -550 hielden Tom en Bart zich bezig met het hertopograferen van de grote galerijen. Die waren immers in 2000 opgemeten met een kompas dat achteraf kuren bleek te vertonen. Ditmaal hadden we een ?SAP? te leen, een elektronische kompas/clinometer met laser. Hiermee werd op 4 uur tijd bijna 900 meter ingeblikt.
(thuis is gemerkt dat dit (on)ding slecht gekalibreerd was, waardoor er een heel correctie- en verificatiegedoe nodig zal zijn om de gegevens bij te sturen!)
Intussen ging Paul met zwaar desobstructiemateriaal een klein, nat klotegangetje te lijf dat het vorige team op de rechteroever van de grote galerij hadden gevonden (zowat 200 m voor de grote trémie, en min of meer tegenover het oude Kamp 3), en dat misschien de zo verhoopte verbinding met Tintin zou kunnen opleveren. Er gaat een extreem felle tocht in. Paul vorderde een meter of 5, tot de accu?s van de Hilti leeg waren. Het blijft smal verder lopen, met 10 cm water erin? geen aangename werkplaats maar de perspectieven zijn buitengewoon groot! Wordt vervolgd, want een directe toegang tot Tintin zou betekenen dat het hele Réseau Post-trémie (reeds meer dan 7 km groot) toegankelijk zou worden op een eenvoudige, snelle en vooral veilige manier. De doortocht van de levensgevaarlijke ?trémie? zou niet meer hoeven, en er zou uren lastige progressie worden uitgespaard.
Na dit topowerk en deze desobstructie, klom de ploeg doorheen de trémie naar het bivak dat 100 m hoger ligt. Plots deed zich een grote instorting voor; honderden kilo?s puin verschoven onder Barts voeten en donderden richting Tom, de gelukkig niet geraakt werd. Oef! Die trémie beginnen we echt te haten.
Eindelijk veilig in het bivak, werd er rond het benzinekookvuur duchtig gefilosofeerd over de dag van morgen (Tintin tot de terminus pushen!) toen het alweer misliep: een fluitketeltje kokend water kantelde omver en Bart verbrandde zijn voet. Lelijke en grote open brandwonde. Gelukkig was het bivak zeer goed voorzien van EHBO-materiaal.
Feit is dat linkervoeten hier een gevaarlijk bestaan leiden!
Er werd resoluut gekozen om morgenvroeg de grot weer te verlaten, omdat men wist dat een 16 uur durende exploratietocht in Tintin, Barts voet geen deugd zou doen. De volgende ochtend inventariseerde men het bivak, en verliet deze ploeg rustig de grot, en rondde hierbij het hertopograferen van de grote galerij af (in totaal 1,3 km gehertopografeerd, vanaf de trémie op -650 tot voorbij de vo?e-mouillantes)

Tussen de 4 grote meerdaagse trips in, gebeurden nog vele eendagstochten in de grot. Drie tochten waren nodig om een duizelingwekkende klim tot een goed einde te brengen, die zich op -450 m situeerde, nabij de mogelijke verbinding met de FR3 (zie verder). Erik de Viking draaide er onze jaarvoorraad aan 8 mm goujons door om de 25 m hoge overhangende wand te bedwingen, Patrick G? rondde de zaak af. De klim eindigde in een grote en uiterst onstabiele blokkeninstorting, zonder tocht. Jammer.

Erik begint aan de klim

Er werd een topotrip gehouden (Paul) om de hele zone rondom de mogelijke verbinding met FR3 nauwkeurig in kaart te brengen. Er werd ook gegraven in een lage galerij vol puin, die eveneens richting FR3 gaat.

De lage gang langswaar we ooit hopen te verbinden met de FR3

Tot slot waren er ook een paar gewone uitstappen, zo ondermeer een tocht naar de Plage des Galets met de twee benjamins Tobias (15) en Ellen (17), die aldus hun eerste -500 deden!

Ellen en Tobias op een magische diepte

In totaal werd er zowat 3 km getopografeerd, waarvan 1500 m aan nieuwe ontdekkingen. Het Systeem van Anialarra meet nu 22,8 km. De nieuwe topo met de ?SAP? deed de positie van de terminus enigszins in NW richting opschuiven, en de diepte wijzigde lichtjes. De grot is nu -740 m diep.

Topo van de Rivière Tintin (in groenblauw en blauw)

Ook het FR3-systeem (FR3-Gouffre des Caou Couges/AN57/AN548-Freu) werd geëquipeerd. De derde week van onze expeditie (ondanks het sterk uitgedunde aantal speleo?s, door meerdere blessures en fysieke ongemakken) hielden we er nog een marathon-toposessie om de extreme amonts te topograferen (Patrick, Paul, Ellen). Deze amonts bleken bijzonder mooi en aangenaam te zijn: bruisende riviertjes in 2 ?4 meter brede en zeer tochtige galerijen, met een sterk hellende bedding van schist. Maar ze bleken vooral veel langer te zijn dan voorzien; er werd meer dan een halve kilometer opgemeten!

De FR3 wordt gekenmerkt door enorme sedimenten

De FR3 is nu grotendeels gehertopografeerd, en wat we in 2006 reeds constateerden, wordt bevestigd. De oude topo?s (SC Frontenac 1973) zijn totaal verkeerd geori?teerd (over wel 20 ?30? gedraaid!), en de amonts zijn op een verkeerde schaal uitgetekend, waardoor ze veel kleiner leken dan ze in werkelijkheid waren. De nieuwe topo maakt ons nu duidelijk wat de herkomst is van de rivier van de FR3: het lapiazplateau ten zuiden van de Cr?e van de Gouffre des Partages, waarlangs de grens loopt, en waarop zich vele belangrijke grotten, bevinden: AN103 (-150 m), AN109 (-250 m), AN107 (-162 m), AN567 (-75 m). Voorheen werd vermoed dat dit plateau afwaterde naar de Gouffre des Partages! Nu veronderstellen we eerder dat het water via de FR3 naar het Systeem van Anialarra loopt!

De oude topo van FR3 in het groen, de nieuwe in het geel

De totale ontwikkeling van het FR3-systeem bedraagt nu zowat 2000 m, voor een diepte van -413 m. De verbinding met het Systeem van Anialarra, blijft hoog op onze verlanglijst staan!

Tot slot werd nog een nieuwe grot ontdekt, de Gouffre Venus, die zich extreem hoog op de Cr?e van Anialarra bevindt (Alt. 2326 m) en ongetwijfeld één van de hoogste grotten van het hele PSM-massief is. Na een desobstructie op -15, werd een ruime P25 afgedaald, gevolgd door een P10 in een nauwe spleet. Tussen het puin beneden in deze spleet werd een nieuwe verticale van 10 ?15 m gevonden, maar verdere desobstructie is nodig. De sterke aanzuigende tocht en de ligging boven de enorme galerijen van de Réseau Nostradamus, laten een mogelijke relatie met het Systeem van Anialarra verhopen. Dit zou hierdoor 170 m in diepte winnen (dus -910 m worden) en er een vijfde ingang bij krijgen? gelegen in Frankrijk! Maar laat ons het vel van de beer niet te vroeg verkopen?

De ingang van de Gouffre Venus

De twaalfde expeditie was alvast een succes, dat mogelijk werd dankzij de inzet van iedereen, en dankzij de steun van de Berghut, the Northface, ARSIP en Camping Ibarra.
Het weer was afwisselend uitstekend en bar slecht (zie onder!).

We zijn reuze benieuwd naar wat de September-exp?gaat opleveren, die binnen 3 weken plaatsvindt.


Deelnemers speleo?s:
SC Avalon: Annette Van Houtte, Mark Michiels, Dirk Devriendt, Koen Everaert, Paul De Bie, Kim De Bie, Ellen De Bie, Bart Saey, Annemie Lambert, Tobias Speelmans, Erik Van den Broeck
Lieven De Meyere (Styx),
Luc Bourguignon (L?Agro?t)
Patrick G? (SCM)
Tom Dedroog (Spekul)
Tjerk Dalhuysen (Speleo NL)

 

Klik hier voor een fotogalerij van de augustus-expeditie

Paul De Bie, expeditieleider